De KNRM roept watersporters op hun reddingsvesten te laten keuren voordat ze weer het water opgaan. Veel watersporters realiseren zich nog onvoldoende dat reddingsvesten het verschil kunnen maken tussen leven en dood. Het dragen van een goed reddingsvest vergroot namelijk de overlevingskans met een factor vier in koud water. Opblaasbare reddingsvesten moeten periodiek gekeurd worden, zodat watersporters er zeker van kunnen zijn dat het werkt als het nodig is.
Keuren
Bij een keuring worden vest en automaat uitgebreid gecontroleerd. Zo worden de vesten minimaal 16 uur onder druk getest op lekkages en onderdelen vervangen. Volgens Suzanne Rozendaal, directeur van SECUMAR, leverancier van gecertificeerde reddingsvesten, is dit van groot belang voor de optimale werking: “Wij adviseren die keuring elke 24 maanden te laten doen bij een geautoriseerd keuringsstation. Daar checken ze of het vest niet lek is, of de CO2-patronen nog in orde zijn en of het opblaasmechanisme nog werkt.” Ze ziet nog wel eens watersporters die een tweedehands vest hebben aangeschaft. Hoe duurzaam dat misschien ook lijkt, ze zou dat echt afraden. “Je weet niet wat ermee is gebeurd en of ze gekeurd zijn. Soms krijgen we vesten van meer dan twintig jaar oud ter keuring, daar beginnen we niet eens meer aan.” Daarnaast raadt ze watersporters aan om bij gebruik van een vest standaard alle controlepunten langs te lopen. “Op ons YouTube-kanaal staan video’s hoe dat moet. Bedenk wel dat je leven kan afhangen van een reddingsvest. Je kunt het maar één keer fout doen.”
Reddingsvesten maken het verschil
Dat laatste is iets dat veel KNRM’ers helaas kunnen beamen. Het keuren van een reddingsvest is één ding, ze überhaupt dragen is een andere. Elk reddingstation heeft wel een tragisch verhaal over een slachtoffer dat waarschijnlijk nog in leven zou zijn als diegene een reddingsvest had gedragen. Daarbij gaat het echt niet alleen om onervaren watersporters, maar ook om goede zeilers of zwemmers die desondanks verdrinken, zelfs bij goede weersomstandigheden. Uit cijfers van Waterrecreatie Nederland blijkt dat tweederde van de watersporters nog altijd geen reddingsvest draagt. De redenen waarom niet zijn eindeloos: het is een rustige, zonnige dag, we kunnen goed zwemmen, het water is echt niet koud, ze zitten niet lekker en zijn niet verplicht. Maar wat de motivatie ook is om ze onderin de boot te laten liggen, het kan nooit zo belangrijk zijn als een mensenleven.
Hoofd boven water
Bernt Folmer is opleidingscoördinator bij reddingstation Enkhuizen. Hij werkt als kapitein en docent aan de Enkhuizer Zeevaartschool.
Als geen ander is hij zich bewust hoe verraderlijk het water, ook in het overzichtelijke Nederland, kan zijn. “Zelfs als de watertemperatuur een graad of 18 is hou je het maximaal drie kwartier vol totdat je onderkoeld raakt en je hoofd niet meer boven water kunt houden. En bedenk eens wat er gebeurt als je door een klap van de giek bewusteloos over boord valt. Wie blijft er achter op de boot? Is diegene ervaren genoeg om het roer over te nemen, de boot te keren en je terug te vinden? Een goed reddingsvest zorgt ervoor dat je hoofd altijd weer boven water draait. Als je ‘m tenminste goed draagt, dus met kruisband en niet ónder een jas, zoals we nog wel eens zien.”
Reddingsvest versus drijfhulpmiddel
Een reddingsvest is meer dan enkel een drijfhulpmiddel waarin je blijft drijven. Reddingsvesten zijn gemaakt om te zorgen dat de drager op de rug draait met voldoende ruimte om de luchtwegen vrij van water te houden. Het is dan wel belangrijk dat het reddingsvest past bij de kleding die de watersporter op dat moment draagt en de weersomstandigheden waarin wordt gevaren. Daarbij zijn er ook speciale opblaasreddingsvesten die zich zodra ze in contact komen met water met behulp van CO2-patronen automatisch opblazen.
Jos Martens, manager voor Besto, een bekend reddingsvesten- en drijfhulpmiddelenmerk, legt het uit. “Als je op een zomerse dag gaat varen op beschut water met korte broek en T-shirt dan is een ander drijfvermogen nodig dan bij een waterdicht zeilpak met slecht weer op open water. Daarnaast moet een vest goed passen en lekker zitten, anders gaan mensen het niet dragen. Ik raad aan om naar een winkel te gaan en verschillende merken te proberen. De markt voor reddingsvesten is zo vooruitgegaan, ook voor kleine kinderen. Je merkt nauwelijks meer dat je een vest aan hebt.”
Leven of dood
Wie aan den lijve ondervond welk verschil een reddingsvest maakt, is Jaco Baak. Vorig jaar sloeg hij door een onverwachte manoeuvre overboord van zijn catamaran tijdens een tochtje op het IJsselmeer. Na drie uur zwemmen slaagde hij erin een voor anker liggende duwbak te bereiken, waarop hij de nacht doorbracht. De volgende dag werd hij gered door KNRM-reddingboten van reddingstations Enkhuizen en Urk.
“Toen ik daar ineens in het water lag, mijn reddingsvest automatisch opblies en ik mijn boot zag wegdrijven was ik eerst wat verbaasd. In de verte lag Urk en ik besloot die richting op te zwemmen. Afwisselend school- en rugslag, af en toe rustend door me te laten drijven. Het vest zat goed strak bij mijn hoofd en ik heb het niet hoeven bijblazen.”
Hij realiseert zich maar al te goed hoe essentieel zijn reddingsvest die dag is geweest. In hetzelfde weekend viel op het IJsselmeer ook een andere watersporter overboord. “Die persoon droeg geen reddingsvest en ondanks pogingen van zijn medepassagier werd hij niet meer gevonden. Ik was helemaal alleen en overleefde het wel. Dat geeft wel aan hoeveel verschil zo’n reddingsvest kan maken.”
Wie drijft die blijft
Volgens KNRM’er Bernt moeten watersporters, zolang er nog geen reddingsvestverplichting is, actiever bewust gemaakt moeten worden van de essentie ervan. “Verhuurbedrijven zouden in hun communicatie naar huurders standaard kunnen adviseren om reddingsvesten te dragen of denk aan flyers in jachthavens.” Het liefst zou hij zien dat het dragen van reddingsvesten net zo vanzelfsprekend wordt als het omdoen van een autogordel. “Dat gaat zeker weten dodelijke slachtoffers schelen.” Zowel de KNRM als producenten van reddingsvesten zijn het erover eens dat reddingsvesten levens redden. Het beste reddingsvest? Dat is een reddingsvest dat je daadwerkelijk draagt. Wie drijft die blijft.
Bron: KNRM